Do znieczuleń powierzchniowych stosuje się chlorowodorek kokainy w roztworach1—10%. W wyjątkowych przypadkach, do celów specjalnych, stosowane są nawet roztwory 20%. Bez względu na stężenie nie należy przekraczać dawki 50 mg. Odpowiada to 5 ml 1% roztworu, 0,5 ml (= 10 kroplom) 10% roztworu lub 5 kroplom 20% roztworu. Kokaina stosowana jest obecnie prawie wyłącznie w okulistyce i laryngologii, gdyż w wielu przypadkach trudna jest do zastąpienia ze względu na łatwość przenikania z powierzchni błon śluzowych w głąb tkanek i z powodu szybkiego i silnego działania znieczulającego. Znieczulenie występuje w ciągu 5—10 min. Kokaina poza działaniem znieczulającym wywołuje zwiotczenie mięśni w okolicy objętej znieczuleniem. Zastosowana na błonę śluzową krtani zapobiega wystąpieniu skurczu mięśni tej okolicy w czasie zabiegu operacyjnego. Kokaina pobudza zakończenia nerwów współczulnych, kurcząc naczynia krwionośne w miejscu zastosowania. Powoduje zblednięcie i suchość błony śluzowej, hamując wydzielanie gruczołów śluzowych. Usuwa miejscowo obrzęk, zmniejsza krwawienie, co ma duże znaczenie praktyczne przy znieczulaniu błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej.
